Η επανάσταση του Σπάρτακου είναι μία από τις μεγαλύτερες και μαζικότερες της αρχαιότητας.
Οι Ρωμαίοι σταύρωσαν 6 χιλιάδες απ΄ τους επαναστατημένους σκλάβους. Άγνωστα παρασκήνια από τη μάχη με την πανίσχυρη Ρώμη...
Το 73 π.Χ. εβδομήντα οχτώ μονομάχοι, οπλισμένοι με σούβλες και μαχαίρια που βρήκαν στην κουζίνα, απέδρασαν από τη σχολή μονομάχων στην Καπύη. Ανάμεσά τους ήταν και ο θρυλικός Σπάρτακος, ο σκλάβος που οδήγησε χιλιάδες άντρες εναντίον των Ρωμαίων και παραλίγο να του τους ανατρέψει. Σύμφωνα με τον ιστορικό Πλούταρχο, ο Σπάρτακος γεννήθηκε στη Θράκη. Ελάχιστες πληροφορίες για τη ζωή του, πριν από την επανάσταση των σκλάβων, είναι γνωστές. Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι υπηρέτησε στον ρωμαϊκό στρατό, απ’ όπου λιποτάκτησε, συνελήφθη και πουλήθηκε ως δούλος. Τον αγόρασε ο εκπαιδευτής μονομάχων Γναίος Λέντουλος Βατιάτος, που διατηρούσε σχολή στην πόλη Καπύη. Το 73 π.Χ. ο Σπάρτακος και δεκάδες άλλοι μονομάχοι σκότωσαν τον αφέντη τους και απέδρασαν από τη σχολή, κυνηγώντας την ελευθερία τους. Εγκαταστάθηκαν στις πλαγιές του Βεζούβιου, όπου εξέλεξαν τον Σπάρτακο αρχηγό τους. Ο Πλούταρχος έγραψε πως ο Σπάρτακος ξεχώριζε απ’ όλους τους υπόλοιπους σκλάβους. «Δεν είχε μόνο δύναμη και πνεύμα, αλλά ήταν έξυπνος και καλλιεργημένος, πολύ περισσότερο απ’ ότι θα περίμενε κάποιος στην κατάστασή του. Έμοιαζε πολύ με Έλληνα, παρά με Θρακιώτη»...
Η μάχη με τα κλήματα
Η απόδραση των σκλάβων αρχικά αντιμετωπίστηκε αδιάφορα από τους Ρωμαίους. Εκείνη την περίοδο πολεμούσαν σε δύο μέτωπα, στην Ισπανία και στον Πόντο και μια μικρή ομάδα άναρχων σκλάβων δεν αποτελούσε σοβαρή απειλή. Έστειλαν τον πραίτορα Γάιο Κλαύδιο Γλάβρο με 3 χιλιάδες άντρες, που δεν προέρχονταν από το μόνιμο ρωμαϊκό στρατό και είχαν λάβει στοιχειώδη εκπαίδευση. Ο Γλάβρος στρατοπέδευσε στους πρόποδες του Βεζούβιου, επιδιώκοντας να απομονώσει τους σκλάβους. Οι μονομάχοι όμως τους έτρεψαν σε φυγή, με ένα ιδιοφυές κόλπο. Έφτιαξαν σχοινιά με κλήματα, κατέβηκαν την πλαγιά του Βεζούβιου, χωρίς να τους πάρουν είδηση οι εχθροί και επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά στους Ρωμαίους, από την αφύλαχτη πλευρά τους. Η πρώτη μάχη έληξε με την θριαμβευτική νίκη των μονομάχων.
Η εκδίκηση των σκλάβων
Οι δυνάμεις των μονομάχων αυξάνονταν συνεχώς με σκλάβους που απέδρασαν απ’ τους αφέντες τους και φτωχούς, που άκουσαν ότι ο Σπάρτακος μοίραζε σε ίσα μερίδια τη λεία και ήλπιζαν να βγάλουν χρήματα. Αντιμετώπισαν με ευκολία τον δεύτερο στρατό που έστειλε εναντίον τους η Ρώμη, με επικεφαλής τον πραίτορα Πόπλιο Βαρίνιο. Παρασυρμένοι από τις συνεχείς επιτυχίες, οι μονομάχοι εξαπέλυσαν επιθέσεις εναντίον ρωμαϊκών πόλεων. Σύμφωνα με τον ιστορικό Γάιο Ανναίο Ιούλιο Φλώρο, ο στρατός των σκλάβων κατέστρεψε και λεηλάτησε πολλές πόλεις στη νότια Ιταλία. Με τα πλούτη που συγκέντρωσαν, πρόσθεσαν στις δυνάμεις τους και ιππικό. Όμως η δύναμη και η επιτυχίες έσπειραν τη διχόνοια στο στρατόπεδο των σκλάβων. Ο Σπάρτακος και ο υπαρχηγός του, Κρίξος, διαφώνησαν και χωρίστηκαν. Ο Κρίξος παρέμεινε στα νότια της Ιταλίας με μερικούς χιλιάδες άντρες, ενώ ο Σπάρτακος κινήθηκε βόρεια προς τις Άλπεις, με τον τον υπόλοιπο στρατό. Οι Ρωμαίοι έδρασαν αστραπιαία. Έστειλαν δύο διαφορετικούς στρατούς, με επικεφαλής τους ύπατους Γέλλιο Ποπλικόλα και Λέντουλο Κλαυδιάνο. Ο Ποπλικόλα κατευθύνθηκε κατευθείαν προς τον νότο και συνάντησε τον στρατό του Κρίξου, τον οποίο και αποδεκάτισε. Ο Κρίξος πέθανε και ο νικητής Ποπλικόλας πήρε στο κατόπι τον Σπάρτακο, τον οποίο πλησίαζε και ο Κλαυδιάνος, από τον βορρά...
Ο Σπάρτακος περικυκλώθηκε από τους Ρωμαίους, αλλά κατάφερε να επικρατήσει. Οι άντρες του, αν και λιγότεροι σε αριθμό, πολέμησαν με τρομαχτική γενναιότητα, γιατί γνώριζαν ότι τους περίμενε μαρτυρικός θάνατος αν έχαναν. Οι ιστορικοί Φλώρος και Αππιανός έγραψαν πως ο Σπάρτακος θυσίασε 300 Ρωμαίους στρατιώτες για να τιμήσει τον Κρίξο. Όσοι απ’ τους αιχμαλώτους γλίτωσαν τη σφαγή, διατάχθηκαν να εμφανιστούν ως μονομάχοι και να πολεμήσουν μπροστά στο στρατό των σκλάβων. Ήταν η πιο ταιριαστή εκδίκηση.
Η προδοσία των πειρατών και ο Μάρκος Κράσσος
Δύο χρόνια μετά την απόδραση των σκλάβων, η Ρώμη αντιλήφθηκε πόσο επικίνδυνοι ήταν. Αναγκαστικά ανέθεσε την εξόντωσή τους σε έναν πραγματικό στρατηγό. Το όνομά του ήταν Μάρκος Κράσσος και εκτός από ιδιοφυής στρατιωτικός, ήταν και ένας από τους πλουσιότερους άντρες στη Ρώμη. Δημιουργησε μια τεράστια περιουσία με εκβιασμούς και λαφυραγωγία. Όταν ο υπαρχηγός του παράκουσε τις διαταγές του, ο Κράσσος επέβαλε μια φοβερά σκληρή τιμωρία στα στρατεύματά του, τον λεγόμενο δεκατισμό. Επιλεγόταν τυχαία ένας αριθμός στρατιωτών, οι οποίοι ξυλοκοπούνταν σχεδόν μέχρι θανάτου απ’ τους συντρόφους τους. Οι Ρωμαίοι φοβούνταν τον αρχηγό τους περισσότερο από τους αντιπάλους τους. Όσο ο Κράσσος ετοίμαζε τον στρατό του, ο Σπάρτακος και οι άντρες του προσπαθούσαν να βρουν διέξοδο από την Ιταλία. Αρχικά σκόπευαν να διασχίσουν τις Άλπεις, αλλά την τελευταία στιγμή άλλαξαν πορεία και κατευθύνθηκαν νότια. Σταμάτησαν στα στενά της Μεσσήνης, όπου ζήτησαν τη βοήθεια πειρατών για να περάσουν απέναντι στη Σικελία. Οι πειρατές όμως τους πρόδωσαν και δεν εμφανίστηκαν ποτέ. Ο στρατός των σκλάβων ήταν εγκλωβισμένος και το μόνο που τους απέμενε ήταν να αντιμετωπίσουν τον παντοδύναμο Μάρκο Κράσσο...
Το τείχος και η θανατηφόρα αυτοπεποίθηση
Ο Κράσσος διέταξε να χτιστεί ένα ξύλινο τείχος μήκους 60 χιλιομέτρων από το Ιόνιο πέλαγος μέχρι την Τυρρηνική θάλασσα, για να αποκόψει τους σκλάβους από την υπόλοιπη Ιταλία. Σχεδίαζε να τους πολιορκήσει, μέχρι να εξαντληθούν απ’ την πείνα. Επιχείρησε μια πρώτη επίθεση, που έληξε θριαμβευτικά για τον ίδιο. Ο Σπάρτακος έχασε χιλιάδες άντρες και αυτή ήταν η πρώτη σοβαρή ήττα του στρατού του. Σύμφωνα με τον ιστορικό Αππιανό, ο Σπάρτακος σταύρωσε έναν Ρωμαίο λεγεωνάριο για να δείξει στους υπόλοιπους ποια τύχη τους περίμενε αν κέρδιζαν οι Ρωμαίοι. Το σχέδιο του Κράσσου έδειχνε ότι θα πετύχαινε, αλλά η Ρώμη ήθελε να δει γρήγορα αποτελέσματα και τον διέταξε να επιτεθεί ξανά. Η δεύτερη βιαστική επίθεση του Κράσσου δεν πήγε καλά. Η νίκη των σκλάβων τους γέμισε αυτοπεποίθηση και σύμφωνα με τον Πλούταρχο, οδήγησε στην καταστροφή τους. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, έψαχναν μανιωδώς ένα δρόμο διαφυγής, αλλά μετά τη νίκη, αποφάσισαν να τον αντιμετωπίσουν κατά μέτωπο. Ο Σπάρτακος διαφωνούσε, αλλά αναγκάστηκε να υποχωρήσει.
Η τελική μάχη
Η τελική μάχη έλαβε χώρα των Απρίλιο του 71 π.Χ. Το σχέδιο του Σπάρτακου προέβλεπε δύο διαφορετικές επιθέσεις: το ιππικό θα αντιμετώπιζε τους τοξότες και τους καταπέλτες των Ρωμαίων, ενώ το πεζικό με επικεφαλής τον ίδιο θα στρεφόταν εναντίον του Κράσσου. Ο Πλούταρχος έγραψε ότι πριν από τη μάχη, ο Σπάρτακος σκότωσε το άλογό του, μπροστά στους άντρες του. «Αν κερδίσουμε τη μάχη», τους είπε, «θα πάρω τα υπέροχα άλογα του εχθρού. Αν χάσουμε, δεν θα χρειάζομαι άλογο». Ο στρατός των σκλάβων εξοντώθηκε. Ήταν άριστοι μονομάχοι, αλλά απέναντί τους είχαν επαγγελματίες στρατιώτες με πειθαρχημένους αξιωματικούς, που πολεμούσαν βάσει τη στρατηγική και όχι τους αυτοσχεδιασμούς. Το σώμα του Σπάρτακου δεν βρέθηκε ποτέ και για παραδειγματισμό, οι Ρωμαίοι σταύρωσαν 6 χιλιάδες σκλάβους κατά μήκος της Αππίας οδού. Ο Κράσσος δεν καμάρωνε ιδιαίτερα για τη νίκη εναντίον των σκλάβων, αλλά ήξερε πως λύτρωσε την κατατρομαγμένη Ρώμη. Γεμάτος αλαζονεία ετοιμαζόταν για ένα αληθινό πόλεμο εναντίον των Πάρθων. Αυτοί όμως είχαν κανονικο στρατό, όπως θα διαπίστωνε λίγο πριν να τον αποκεφαλίσουν...
Πηγή: mixanitouxronou.gr, wikipedia
