Ημερομηνία γέννησης: 5 Μαρτίου 1871
Ημερομηνία θανάτου: 15 Ιανουαρίου 1919
Καταγωγή: Εβραία γεννημένη στην Πολωνία (απέκτησε γερμανική υπηκοότητα)
Αιτία θανάτου: Εκτέλεση
Επάγγελμα: Πολιτική θεωτητικός, σοσιαλιστική φιλόσοφος, επαναστάτρια
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ γεννήθηκε στο Ζάμοστς της Πολωνίας το 1871 από Εβραίους γονείς. Σε ηλικία 3 ετών η οικογένειά της αποφασίζει να μετακομίσει στη Βαρσοβία. Εκτός από τη Ρόζα οι γονείς της είχαν άλλα τέσσερα παιδιά. Παρ' όλο που το μίσος των Ρώσων και των Πολωνών κατά των Εβραίων ήταν πολύ μεγάλο, η οικογένεια παρέμεινε εκεί και έστειλε και τα 5 παιδιά στο σχολείο. Εώς την ηλικία των 5 ετών όλα κυλούσαν ομαλά μέχρι που η Ρόζα διαγνώστηκε με μια βαριά ασθένεια η οποία της άφησε ισόβια αναπηρία στο ένα της πόδι με αποτέλεσμα να κουτσαίνει από το ένα της πόδι.
Από τα γυμνασιακά της χρόνια ανέπτυξε μια παράνομη πολιτική δράση. Όταν έγινε 18 ετών, το 1889, μετανάστευσε στην Ελβετία για να αποφύγει τη σύλληψη της, όπως έκαναν και πολλοί συμπατριώτες της εκείνη την εποχή, και για να συνεχίσει τις σπουδές της στη νομική και πολιτική οικονομία. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της, η Ρόζα, γνώρισε αρκετά σημαντικά πρόσωπα και κυρίως ρώσους σοσιαλοδημοκράτες, όπως ο Αξελροντ και ο Πλεχάνοφ. Την ίδια περίοδο γνώρισε και τον Λέο Γιόγκιχες με τον οποίο διατηρούσε δεσμό και είχαν τις ίδιες πολιτικές απόψεις. Το 1898 η Λούξεμπουργκ πήρε το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και αργότερα τον ίδιο χρόνο παντρεύτηκε τον Γκούσταφ Λύμπεκ, κυρίως για να αποκτήσει τη γερμανική υπηκοότητα και να παραμείνει στο Βερολίνο, εργαζόμενη στο γερμανικό σοσιαλοδημοκρατικό κόμμα.
Η Λούξεμπουργκ είχε αρχίσει να εκφράζει οξύτατες θεωρητικές διαφωνίες με τα δυο σοσιαλοδημοκρατικά κόμματα, αυτά της Πολωνίας και της Ρωσίας. Το κυριότερο σημείο της αντίθεσής της αφορούσε το ζήτημα της πολωνικής αυτοδιάθεσης την οποία πρέσβευαν και τα δύο αυτά κόμματα. Η Λούξεμπουργκ πίστευε ότι η αυτοδιάθεση στην ουσία εξασθένιζε το παγκόσμιο σοσιαλιστικό κίνημα και έτσι άρχισε να ενισχύει την κυριαρχία της αστικής τάξης στα κράτη που αποκτούσαν την ανεξαρτησία τους. Για τη Λούξεμπουργκ η μεγάλη δύναμη του σοσιαλιστικού κινήματος ήταν ο διεθνιστικός χαρακτήρας του.
Η Λούξεμπουργκ είχε διαφωνίες με την Ρεβιζιονιστική θεωρία του γερμανού σοσιαλοδημοκράτη Εντουαρντ Μπερνστάιν και έτσι έθεσε τα όρια ανάμεσα στην ομάδα της και αυτήν του Μπερνστάιν ο οποίος υποστήριζε πως η μαρξιστική θεωρία είχε ανάγκη από αναθεώρηση ως προς το θέμα της επανάστασης. Η άποψη του Μπερνστάιν ήταν ότι κυρίως στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες, η επανάσταση ως μέσον για την κοινωνική μεταβολή είχε καταστεί πλέον περιττή και ότι οι σοσιαλιστές όφειλαν να επιδιώξουν την πραγματοποίηση των σκοπών τους από τον δρόμο της κοινοβουλευτικής και της συνδικαλιστικής δράσης. Η Λούξεμπουργκ ωστόσο επέμεινε στην ανάγκη της επανάστασης ως μέσου κοινωνικής αλλαγής και με το έργο της "Κοινωνική μεταρρύθμιση ή επανάσταση;" αντιτάχθηκε σθεναρά στις απόψεις του Μπέρνσταιν.
Η έντονη πολιτική δράση της, οι ομιλίες, οι δημοσιεύσεις και οι διαδηλώσεις που οργάνωνε και συμμετείχε την έφερναν συχνά αντιμέτωπη με τις αρχές. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ήταν σε μόνιμη σύγκρουση με δυο μέτωπα: αυτό του αιώνιου και πολιτικού ταξικού εχθρού δηλαδή της αστικής τάξης και αυτό των ομοιδεατών της σοσιαλιστών. Πολλές φορές μάλιστα επέκρινε τον Λένιν σε πολλά σημεία της θεωρίας και της πρακτικής του. Η σχετική κριτική της συνοψίζεται θαυμάσια στα λόγια που απηύθυνε στον Λένιν επισημαίνοντάς του ότι δεν είχε επιβάλει τη δικτατορία του προλεταριάτου, όπως διατεινόταν, αλλά δικτατορία επί του προλεταριάτου.
Στα χρόνια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου η Λούξεμπουργκ πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα στη φυλακή. Διαφωνώντας με το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, που υποστήριζε τη γερμανική πολεμική προσπάθεια, η Λούξεμπουργκ ίδρυσε μαζί με τον Καρλ Λίμπκνεχτ την Ενωση Σπάρτακος η οποία είχε ως σκοπό τον τερματισμό του πολέμου και αργότερα μετεξελίχθηκε στο γερμανικό κομμουνιστικό κόμμα.
Το 1919 στο Βερολίνο μέλη παραστρατιωτικής οργάνωσης υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες δολοφόνησαν άγρια τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και τον Καρλ Λίμπκνεχτ και πέταξαν τα πτώματά τους σε ένα κανάλι.
Όσο ζούσε η Ρόζα Λούξεμπουργκ, αν και αγωνίστηκε με πείσμα, δεν κατόρθωσε να δώσει σάρκα και οστά στις απόψεις της για τον σοσιαλισμό. Μετά τον θάνατό της, όσο και αν ο σεβασμός για το πρόσωπό της δεν έσβησε ποτέ ανάμεσα στους μαρξιστές, τα πιστεύω της πολεμήθηκαν σφοδρά από το σοβιετικό κατεστημένο. Τα τελευταία χρόνια όμως, και ιδίως μετά τη φιλελευθεροποίηση της τότε ΕΣΣΔ και την τελική κατάρρευσή της, το ενδιαφέρον για τις θεωρίες της Λούξεμπουργκ αναζωπυρώθηκε και η "κόκκινη Ρόζα", όπως την έλεγαν, θεωρείται πλέον η ιδεολογική ιδρύτρια του "σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο".
Πηγές: biblionet.gr, wikipedia.org
Πηγή εικόνας: brigada.com
